In sáchIn sách

Tài liệu hướng dẫn sử dụng Zotero quản lý trích dẫn trong viết báo cáo

Hệ thống: Learning Management System of Tra Vinh University
Khoá học: Learning Management System of Tra Vinh University
Book: Tài liệu hướng dẫn sử dụng Zotero quản lý trích dẫn trong viết báo cáo
Được in bởi:
Ngày: Thứ Tư, 8 tháng 5 2024, 6:45 PM

Table of contents

1. LỜI NÓI ĐẦU

zoteroViệc quản lý tài liệu tham khảo (TLTK) và trích dẫn là rất quan trọng trong việc viết một bài báo, luận văn, sách, hoặc bất kỳ dạng văn bản học thuật nào khác, việc đưa ra các nguồn tham khảo đáng tin cậy và chính xác để hỗ trợ quan điểm và thông tin của bạn là cần thiết. Nó không chỉ tôn trọng quyền tác giả, mà còn tạo ra tính minh bạch trong nghiên cứu, cho phép người khác kiểm tra và theo dõi nguồn gốc của thông tin.

Zotero là một phần mềm trợ giúp quản lý TLTK miễn phí, giúp người dùng thu thập, tổ chức, trích dẫn và chia sẻ tài liệu nghiên cứu. Zotero được thiết kế để hỗ trợ nhiều nguồn thông tin khác nhau, từ sách, bài báo, video, web và nhiều hơn nữa. Tính năng tự động trích xuất thông tin từ nguồn web của nó giúp tiết kiệm thời gian và giảm sai sót khi ghi chú và trích dẫn. Nó cung cấp hỗ trợ cho nhiều phong cách trích dẫn khác nhau, từ APA đến Chicago, cho phép người dùng tạo các bộ sưu tập TLTK riêng hoặc chia sẻ với người khác. Zotero còn tích hợp với các phần mềm xử lý văn bản như Microsoft Word và Google Docs, giúp tạo ra các trích dẫn và danh sách tham khảo một cách dễ dàng và nhanh chóng. Zotero là một công cụ đắc lực cho bất kỳ ai đang tiến hành nghiên cứu học thuật.

Các hướng dẫn được trình bày trong tài liệu này là:

Cài đặt Zotero vào máy tính.

Tạo tài khoản Zotero.

Quản lý bộ sưu tập TLTK.

Tạo ghi chú và gắn thẻ cho TLTK

Tạo trích dẫn và danh sách tham khảo.

Chia sẻ và cộng tác sử dụng bộ sưu tập TLTK.

2. CHUẨN BỊ

Một máy tính hoặc laptop cài hệ điều hành Windows 7 trở lên.

Máy tính cài sẵn Microsoft Word 2010 trở lên và trình duyệt web Google Chrome.

3. HƯỚNG DẪN

3.1. Cài đặt Zotero vào máy tính

Quá trình cài đặt Zotero vào máy tính gồm 03 bước: Cài Zotero, Zotero Connector và Zotero Add-in https://www.zotero.org/download/

Click vào nút “Download”

Mở tập tin “Zotero-6.0.26_setup.exe” vừa được tải về và thực hiện cài đặt Zotero (Lưu ý số 6.0.26 là phiên bản của Zotero khi viết tài liệu này. Có thể phiên bản hiện tại là số khác).

Hình https://www.zotero.org/download/

Click vào nút “Install Chrome Connector”

Click tiếp vào nút “Thêm vào Chrome”

Ở cửa sổ xác nhận thao tác, click “Add extension”

Click vào biểu tượng “Extension” ( ) ở góc trên bên phải của Chrome

Click biểu tượng pin

Sau khi cài đặt thành công, bạn hãy mở Google Chrome và mở một tab mới, bạn sẽ quan sát thấy biểu tượng của Zotero Connector được hiển thị (vòng tròn màu đỏ trong hình 2)

Hình

3.2. Tạo tài khoản Zotero

Bạn có thể không cần tạo tài khoản mà vẫn có thể sử dụng Zotero. Tuy nhiên, giả sử bạn có 02 máy tính Laptop A và Laptop B, bạn muốn đồng bộ TLTK được lưu trữ trong Zotero giữa hai máy này thì bạn cần tạo tài khoản và thực hiện đồng bộ dữ liệu giữa chúng thông qua Zotero cloud.

Hình https://www.zotero.org/user/register

Bước 2: Điền các thông tin cần thiết vào các trường trống, bao gồm tên đầy đủ, địa chỉ email và mật khẩu. Đảm bảo rằng bạn sử dụng một địa chỉ email hợp lệ.

Bước 3: Đánh dấu vào ô kiểm để đồng ý với các điều khoản dịch vụ của Zotero.

Bước 4: Nhấp vào nút "Register" để hoàn tất quá trình đăng ký.

Hình

3.3. Đăng nhập vào Zotero

Mở ứng dụng Zotero: Click Start, gõ “Zotero” và click và biểu tượng ứng dụng Zotero.

Click menu Edit / Preferences

Tại cửa sổ Zotero Preferences, click menu Sync.

Nhập Username và Password và click Set Up Syncing.

Hình 6. Giao diện đăng nhập Zotero

Sau khi đăng nhập thành công, bạn có thể bằng đầu tạo bộ sưu tập và động bộ bộ sưu tập của mình lên cloud của Zotero.

3.6. Quản lý ghi chú (Note)

Trong Zotero có 02 dạng note: Child note và note độc lập[5].

Child note
  • Child note là note phụ thuộc vào một TLTK, nó cho phép bạn ghi chú lại thông tin hoặc ý kiến liên quan đến một TLTK trong thư viện của bạn. Bạn có thể sử dụng ghi chú để ghi lại thông tin bổ sung, tóm tắt, phân tích hoặc bất kỳ nội dung nào khác liên quan đến tài liệu. Sau đây là các bước để thêm, sửa, xoá và tìm kiếm chide note:

Thêm child note:

Bước 1. Trên cửa sổ ứng dụng Zotero, click vào TLTK muốn thêm note

Bước 2. Click tab Ghi chép

Bước 3. Click Thêm

Bước 4. Nhập nội dung ghi chú

Hình 16. Giao diện thêm child note

Sửa child note

Bước 1. Trên cửa sổ ứng dụng Zotero, click vào TLTK có child note muốn sửa

Bước 2. Click tab Ghi chép

Bước 3. Click vào ghi chú cần chỉnh sửa

Bước 4. Nhập nội dung ghi chú mới

Xoá child note

Bước 1. Trên cửa sổ ứng dụng Zotero, click vào TLTK có child note muốn sửa

Bước 2. Click phải chuột vào child node

Hình 17. Bước 2 xoá child note

Bước 3. Click chọn Move Item to Trash…

Bước 4. Click OK để xác nhận thao tác

Note độc lập
  • Note độc lập cũng tương tự như child note nhưng nó không phụ thuộc vào một tài liệu tham khảo nào. Nó được trình bày tương tự như một TLTK. Các bước để thêm một node độc lập như sau:

Bước 1. Tại giao diện ứng dụng Zotero, click biểu tượng

Hình 18. Bước 1 thêm note độc lập

Bước 2. Click chọn Ghi chép độc lập mới…

Bước 3. Nhập nội dung của ghi chú.

3.7. Quản lý thẻ (Tag)

Tag (thẻ) là một phần tử metadata trong Zotero, cho phép bạn gắn nhãn và phân loại các TLTK trong thư viện của mình. Thẻ giúp bạn tổ chức thông tin một cách có tổ chức, tìm kiếm dễ dàng và theo dõi các TLTK có liên quan. Bằng cách gắn thẻ cho các TLTK, bạn có thể phân nhóm chúng theo chủ đề, danh mục, tiến độ hoặc bất kỳ tiêu chí tùy chỉnh nào khác. Thẻ cung cấp sự linh hoạt và tùy chỉnh cho việc tổ chức và quản lý thông tin trong thư viện của bạn, giúp bạn nhanh chóng truy cập và tìm kiếm các mục theo các nhãn và chủ đề tương ứng. Dưới đây là hướng dẫn gắn thẻ cho một TLTK và tạo một Bộ sưu tập những TLTK có cùng thẻ.

Gắn thẻ cho một TLTK

Bước 1. Tại giao diện ứng dụng Zotero, click vào TLTK muốn gắn thẻ

Bước 2. Click vào tab Thẻ

Bước 3. Click Thêm

Bước 4. Nhập tên thẻ

Hình 19. Giao diện gắn thẻ cho TLTK

  •  

Tạo một Bộ sưu tập những TLTK có cùng thẻ

Trong Zotero có một dạng bộ sưu tập đặc biệt gọi là “Saved Search”. Bộ sưu tập này chứa kết quả tìm kiếm theo các điều kiện cho trước. Để tạo bộ sưu tập này bạn thực hiện các bước sau đây:

Bước 1. Tại giao diện ứng dụng Zotero, click phải chuột vào Thư viện của Tôi

Bước 2. Chọn Tìm kiếm mới…

Bước 3. Thiết lập thông tin Tìm kiếm

Giả sử bạn đang muốn tìm kiếm các TLTK có gắn thẻ “yolo”, thì bạn thiết lập như hình 20.

Hình 20. Cửa sổ thiết lập điều kiện tìm kiếm theo thẻ

3.8. Tạo trích dẫn và danh sách tham khảo.

Chọn kiểu trích dẫn
  • Sau khi đã có được các TLTK, bạn sẽ thực hiện trích dẫn vào bài báo hay báo cáo của mình. Giả sử bạn đang soạn bài báo cáo trên Microsoft Word, trước khi thực hiện trích dẫn hãy thực hiện các bước dưới đây để chọn kiểu trích dẫn:

Bước 1. Click tab “Zotero”

Bước 2. Click “Document Preferences”

Bước 3. Click chọn kiểu trích dẫn trong cửa sổ “Văn phong của Trích dẫn”

Bước 4. Chọn Ngôn ngữ phù hợp với ngôn ngữ của bài báo cáo

Bước 5. Click OK

Lưu ý: Nếu bạn không tìm thấy kiểu trích dẫn mong muốn trong cửa sổ “Văn phong của Trích dẫn” bạn có thể tìm kiếm và tải về các kiểu trích dẫn khác như sau:

Bước 1. Click tab “Zotero”

Bước 2. Click “Document Preferences”

Bước 3. Click “Quản lý các style…”

Bước 4. Click “Lấy các style khác…”

Bước 5. Nhập từ khoá vào ô Title Search

Bước 6. Click vào style bạn muốn lấy về sử dụng

Hình 21. Giao diện tìm kiếm kiểu trích dẫn

Gợi ý: Bạn thử nhập tên tạp chí mà bạn đang muốn gửi bài để thử tìm kiếm xem có kiểu trích dẫn của tạp chí đó hay không? Hoặc rê chuột và tên kiểu trích dẫn để xem trước các ví dụ về kiểu trích dẫn đó.

Trích dẫn
  • Bạn thực hiện các bước sau đây để trích dẫn:

Bước 1. Click con trỏ chuột vào vị trí muốn chèn trích dẫn.

Bước 2. Click tab Zotero

Bước 3. Click Add/Edit Citation

Bước 4. Nhập từ khóa tìm kiếm vào ô tìm kiếm của Zotero. Từ khóa có thể là một vài từ trong nhan đề của TLTK hoặc là tên của tác giả.

Hình 22. Ô tìm kiếm TLTK để trích dẫn của Zotero

Bước 5. Click chọn TLTK muốn chèn trích dẫn.

Bước 6. Gõ phím Enter.

Tạo danh sách TLTK

Bước 1. Click con trỏ chuột vào vị trí muốn chèn danh sách TLTK.

Bước 2. Click tab Zotero.

Bước 3. Click “Add/Edit Bibliography”

  • Cách 2. Tạo danh sách TLTK từ các TLTK chọn trước

Bước 1. Tại cửa số Zotero, bạn chọn các TLTK cần tạo trích dẫn.

Bước 2. Click phải chuột vào vùng TLTK được chọn và chọn “Tạo Thư tịch từ các Biểu ghi vừa chọn…”

Bước 3. Chọn kiểu trích dẫn

Bước 4. Chọn Ngôn ngữ

Bước 5. Click chọn “Sao chép vào Clipboard”

Bước 6. Click OK

Bước 7. Click trỏ chuột vào vị trí muốn chèn trích dẫn

Bước 8. Bấm Ctrl+V để dán danh sách TLTK.

Hình 23. Cửa sổ tạo danh sách TLTK từ TLTK được chọn

Cách 3. Tạo danh sách TLTK từ bộ sưu tập chọn trước

Bước 1. Click phải chuột vào bộ sưu tập

Bước 2. Chọn “Tạo danh mục tham khảo từ bộ sưu tập đã chọn…”

Bước 3. Chọn kiểu trích dẫn

Bước 4. Chọn ngôn ngữ

Bước 5. Click chọn “Sao chép vào Clipboard”

Bước 6. Click OK

Bước 7. Click trỏ chuột vào vị trí muốn chèn trích dẫn

Bước 8. Bấm Ctrl+V để dán danh sách TLTK.

3.10. Chia sẻ và cộng tác sử dụng bộ sưu tập TLTK

Nếu bạn và các đồng nghiệp của mình muốn sử dụng chung một bộ sưu tập TLTK trên Zotero thì Zotero Group là cách thực hiện. Zotero group cung cấp cơ chế để các thành viên của nhóm có thể cùng quản lý, trích dẫn và tạo danh sách TLTK.

Tạo Group

Bước 1. Trên giao diện Zotero, click biểu tượng và chọn “Nhóm mới…”.

Hình https://www.zotero.org/

  • Bước 2. Click vào Login ở góc trên bên phải.
  • Bước 3. Nhập thông tin đăng nhập để đăng nhập vào Zotero
  • Bước 4. Click menu Groups
  • Bước 5. Click menu Manage Members ở Group muốn mời đồng nghiệp tham gia.

    • Hình

    4. TÀI LIỆU THAM KHẢO

    https://www.zotero.org/support/installation (truy cập 17 Tháng Năm 2023).

    [2]Zotero Documentation, “Collections and Tags”. https://www.zotero.org/support/collections_and_tags (truy cập 17 Tháng Năm 2023).

    [3]Zotero Documentation, “Collections and Tags”, 2023. https://www.zotero.org/support/collections_and_tags (truy cập 17 Tháng Năm 2023).

    [4]Zotero Documentation, “Adding Items to Zotero”, 2023. https://www.zotero.org/support/adding_items_to_zotero

    [5]Zotero Documentation, “Notes”, 2023. https://www.zotero.org/support/notes (truy cập 17 Tháng Năm 2023).

    [6]Zotero Documentation, “Creating bibliographies”, 1 Tháng Giêng 2023. https://www.zotero.org/support/creating_bibliographies (truy cập 15 Tháng Năm 2023).

    [7]Zotero Documentation, “Syncing”, 1 Tháng Giêng 2023. https://www.zotero.org/support/sync (truy cập 15 Tháng Năm 2023).